Yeni yürümeye başlayan bir çocuğa tuvalet eğitimi vermek bir gecede yapılacak bir iş değildir. Bu süreç genellikle 3 ila 6 ay sürer, ancak bazı çocuklar için daha fazla veya daha az zaman alabilir. Erkek çocuklarının ayakta çiş yapmadan önce tuvaleti oturarak öğrenmeleri genellikle en iyisidir. Tuvalete idrarını yaparken bir taburede oturmayı garip veya korkutucu bulan erkekler için bir lazımlık sandalyesi daha iyi bir seçenek olabilir.

Çocukların Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğuna Dair İşaretler

Yaklaşık 2 yaşından itibaren çocuğunuzdan tuvalet eğitimine hazır olduğuna dair işaretler görebilirsiniz. Bazı çocuklar 18 aylıkken belirti gösterirken bazıları 2 yaşından da büyük olabilir. Aşağıdaki durumlar yaşanıyorsa tuvalet eğitimi almanın zamanı gelmiş demektir.

• Yürüyor ve kısa süre oturabiliyorsa
• Daha sık “hayır” demek de dahil olmak üzere genel olarak daha bağımsız hale geliyorsa
• Başkalarının tuvalete gitmesini izlemekle ilgilenmeye başlıyorsa
• İki saate kadar bezleri kuru kalıyorsa
• Bebek bezlerine kaka veya idrar yaptıklarında size söz ve jestlerle söylüyorsa
• Bebek bezi giymekten hoşlanmamaya başlayıp ıslandığında veya kirlendiğinde çıkarmaya çalışıyorsa
• Düzenli ve yumuşak bağırsak hareketlerine sahipse
• Pantolonunu yukarı ve aşağı çekebiliyorsa
• “Topu babana ver” gibi basit talimatları takip edebiliyorsa

Çocuğunuz hazır olduğunda tüm bu işaretlerin hepsinin mevcut olması gerekmez. Genel bir eğilim fark ettiğinizde artık başlama zamanının geldiğini size bildirecektir.

Çocuğunuzu Tuvalet Eğitimine Hazırlamak

Çocuğunuz lazımlığı denemeye hazır olmadan önce küçük çocuğunuza süreci öğreterek onu hazırlayabilirsiniz:

• Tuvaleti kullanma eylemini ifade etmek için belli kelimeler seçin (“çiş”, “kaka” ve “lazımlık”).
• Çocuğunuzdan bezinin ıslandığında veya kirlendiğinde size haber vermesini isteyin.
• Çiş ve kaka yapma dürtüsünü tanımayı öğrenebilmesi için davranışları tanımlayın (“Kaka yapacak mısın?”).
• Oturma alıştırması yapabileceği bir lazımlık sandalyesi alın. İlk başta çocuğunuz kıyafeti üzerindeyken ya da bebek beziyle üzerine oturabilir.
• Bezini değiştirdiğinizde ıslak ve kirli olan bebek bezlerini lazımlığa koyun. Bu, lazımlığın ne işe yaradığını anlamasına yardımcı olabilir.
• Bol miktarda lifli beslendiğinden ve su içtiğinden emin olun, böylece çocuğunuz kabız olmaz. Kabızlık tuvalet eğitimini zorlaştırabilir.
• Çocuğunuzun sizi ya da diğer güvenilir aile üyelerini tuvaleti kullanırken izlemesine ve ne yaptığınız hakkında konuşmasına izin verin.

Çocuğunuzu Tuvalete Ne Zaman Götürmeli?

Aile hayatınızda büyük bir değişiklik olmayacak iken tuvalet eğitimine başlamak en iyisidir. Bu değişiklikler; tatile çıkmayı, kreşe başlamayı, yeni bir bebeğe sahip olmayı veya eve taşınmayı içerebilir. Ayrıca evden çıkma planınızın olmadığı bir günde tuvalet eğitimine başlamak doğru bir fikir olacaktır.

• Tuvalet olgusunu çocuğunuzun günlük rutininin bir parçası haline getirmeye çalışın. Örneğin; çocuğunuzu sabahları, yemeklerden önce veya sonra lazımlığı ya da tuvaleti kullanmaya teşvik edin.
• Çocuğunuz; kıpırdanma, sessizleşme veya sizden uzaklaşma gibi belirtiler gösterdiğinde onu tuvalete gitmesi için cesaretlendirin. Ama gitmeye zorlamayın.
• Çocuğunuza aktivitelerini değiştirdiğinde tuvalete gitmesini sorun. Örneğin, yemek yemeden önce tuvalete gitmesini hatırlatabilirsiniz.
• Eğer lazımlığa ya da tuvalete oturduktan 3-5 dakika sonra çiş ya da kaka yapmıyorsa kalkmasına izin verin. Çocuğunuzu tuvalette çok uzun süre oturtmamanız gerekir; çünkü bu bir ceza gibi hissettirecektir.

Tuvalet Eğitimi Teşvik Süreci

Tuvalet eğitimine başlama zamanı geldiğinde:

• Kelimeleri iyi seçin: Çocuğunuzun vücut sıvıları için hangi ifadeleri kullanacağınıza karar verin. Pis ya da kokmuş gibi olumsuz kelimelerden kaçının.
• Ekipmanı hazır edin: Banyoya veya çocuğunuzun zamanının büyük bir çoğunluğunu geçirdiği yere bir lazımlık sandalyesi yerleştirin. Başlamak için kıyafetlerle lazımlık sandalyesine oturmaya teşvik edin. Ayaklarının yerde veya taburede olduğundan emin olun. Tuvalet hakkında konuşurken basit ve olumlu terimler kullanın. Amaçlarını göstermek için kirli bir bebek bezinin içindekilerini lazımlık sandalyesine ve tuvalete dökebilirsiniz. Çocuğunuza tuvalet sifonunu çektirin.
• Lazımlık molaları planlayın: Çocuğunuzu, sabah ilk iş olarak ve şekerlemeden hemen sonra olmak üzere iki saatlik aralıklarla birkaç dakika boyunca bezsiz lazımlığa veya tuvalete oturtun. Erkek çocuklar için oturarak idrara çıkma konusunda uzmanlaşmak ve ardından bağırsak eğitimi tamamlandıktan sonra ayağa kalkmak genellikle en iyisidir. Çocuğunuzla birlikte kalın ve birlikte kitap okuyun veya otururken bir oyuncakla oynayın.
• Eğer isterse kalkmasına izin verin: Çocuğunuz orada otursa bile denediği için övgüde bulunun ve çocuğunuza daha sonra tekrar deneyebileceğini hatırlatın. Çocuğunuzla evden uzakta olduğunuzda lazımlık sandalyesini yanınızda getirin.
• Teşvik işareti olarak büyük çocuk iç çamaşırı satın alın: En sevdiği çizgi film karakterine veya süper kahraman çizimine sahip olan eğlenceli iç çamaşırları satın alın. Çocuğunuza lazımlığı kullanmayı öğrendiğinde bu eğlenceli büyük çocuk iç çamaşırını giyebileceğini açıklayın. Ayrıca lazımlık eğitimi sırasında da giymesine izin verebilirsiniz.

Tuvalet Eğitimi Alışkanlık Süreci

• Hızlı sinyalleri fark edin: Çocuğunuzun kıvranma, çömelme veya genital bölgesini tutma gibi tuvaleti kullanması gerekebileceğine dair işaretler fark ettiğinizde hemen yanıt verin. Bu sinyallere aşina olmasına ve yaptığı işi bırakarak tuvalete gitmesine yardımcı olun. Çocuğunuzu size ne zaman gitmesi gerektiğini söylediği için övün. Ayrıca, bol ve çıkarması kolay giysiler giydirin.
• Hijyeni açıklayın: Kızlara, rektumdan vajina veya mesaneye mikrop bulaşmasını önlemek için bacaklarını açmayı ve önden arkaya doğru silmeyi öğretin. Sonrasında ellerini yıkadığından emin olun.
• Çocuk bezlerini boşaltın: Birkaç haftalık başarılı lazımlık molalarından ve gün boyunca kuru kaldıktan sonra çocuğunuz çocuk bezini, iç çamaşırı ile takas etmeye hazır olabilir. Eğer kuru kalamıyorsa çocuk bezine dönmesine izin verin. Olumlu pekiştirme için bir çıkartma veya yıldız çizelgesi kullanmayı düşünün. Onu lazımlığın yanına veya banyoya asabilirsiniz ve yürümeye başlayan çocuğunuz ne zaman iyi bir iş çıkarırsa çizelgeye bir çıkartma yerleştirmesine izin verin.

Çocuğunuz lazımlık ve tuvaleti kullanmakta direniyorsa veya birkaç hafta içinde alışamıyorsa ara verin. Muhtemelen henüz hazır değildir. Onu hazır olmadığında zorlamak, sinir bozucu bir güç mücadelesine yol açabilir. Birkaç ay sonra tekrar deneyebilirsiniz.

Kazalar Olabilir

Kazalarla başa çıkmak için:

• Sakin olun: Çocuğunuzu azarlamayın, disipline etmeyin ya da utandırmayın. “Bu sefer unuttun. Bir dahaki sefere tuvalete daha erken gidersin” diyebilirsiniz.
• Hazır olun: Özellikle okulda, yedek iç çamaşırı ve kıyafetleri el altında bulundurun.

İlginizi Çekebilir: Çocuğunuza Temizlik Alışkanlığı Kazandırma Yolları