Dijital Bağımlılık: Ergenlerde Çağın Hastalığı

Bir nesne ya da herhangi bir davranışa karşı aşırı düşkünlük olarak ifade edilen bağımlılık kavramı ile ilişkilendirilebilir.Birçok bağımlılık kavramıyla mücadele edilirken, günümüzde teknolojinin yaygınlaşması ile benzer durum bilgisayar, telefon, tablet  gibi cihazlar için de geçerli olmaya başladı. Bu teknolojilerin aşırı kullanımları kişilerde teknoloji bağımlılığına yol açtı ve ortaya dijital bağımlılık kavramı çıktı. 

Günlük yaşamın önemli parçaları olan bilgisayar, tablet ve telefonları aslında hayatımızı oldukça kolaylaştırmaktadır. Fakat aşırı kullanım, aşırı düşkünlük özellikle ergenlik döneminde çocuklar için tehlike doğurmaktadır.

Ergenlik Çağında daha fazla kullanımı artan teknoloji, risk alma ve heyecan arama davranışları, ergenin bağımlılıklara yatkınlığını arttırmaktadır. Sosyal medya gibi teknolojilerinin bireylere kıyasla ergenlerde daha fazla olduğu saptanmıştır. Ergenlik dönemi internet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı ve özellikle çevrimiçi oyun bağımlılığı gibi teknolojik bağımlılıklar ergenlik döneminde oldukça arttığı ve kritik bir dönemi açtığı görülmüştür. Dünyada yapılan çalışmalara bakıldığında ergenlik dönemindeki teknoloji bağımlılığının %4.2 ile %21 arasında değiştiği saptanmıştır.

Ergenlik, bireyin kimlik ve kişilik gelişimi açısından önemli bir dönem olarak görülmektedir. Ergenlerin bu süreçlerde, bir grubun üyesi olma, yalnızlaşma riski, depresif eğilimlere yönelimin artması gibi durumların göz önüne alınması sonucunda teknoloji bağımlılığı açısından risk altında olabilecekleri görülmüştür.

Dijital bağımlılık belirtileri

Birçok ebeveyn, çocuğununun dijital bağımlılık yaşayıp yaşamadığı konusunda emin olamıyor. Teknoloji kullanımı günümüzde o kadar yaygınlaştı ki her şeyi teknoloji sayesinde kolaylıkla yapabiliyoruz. Bir yandan işimizi bu kadar kolaylaştırırken bazen de teknoloji sayesinde acaba yapmamız gereken bazı işlerden de kaçıyor olabilir miyiz?

Dijital bağımlılığın temel belirtilerinden biri, teknolojinin kullanımı ile ilgili kontrol eksikliğidir. Telefon, tablet, bilgisayar ve bilgisayar oyunları ve hatta televizyon dahil edilebilir. Tüm bunları düşündüğümüzde, eğer kontrol seviyesini kaçırıyorsak, teknolojiyi kullanma seviyemiz ve ona bağlı olma seviyemiz günden güne artar. Karşımıza ilk olarak çıkan, irade kaybı kavramıdır. Genelde bireyler, ne kadar zaman geçirdiğini farketmezler ve dışardan uyarıldıklarında ilk olarak bunu reddeder ve kabullenmezler. Temel problemlerden ilki budur. Birey bunu kabullenmeli ve sonrasında azaltmak için eyleme geçmelidir. Fakat bireyler bunu yapabilirken ergenlik döneminde bunu çocuklar tek başına fark edemez ve gerçekleştiremezler.

Teknolojisinin fazla kullanılmasının yanında kötü kullanılması daha büyük bir problemdir. Bireyin, ruh ve duygusal halini etkileyebilir. Hatta bağımlı bireyler, teknolojiyi kullanamadıklarında ya da bunun için ebeveynlerinden kısıtlama aldıklarında sinirlenirler ve ruhsal durumlarıda bu durum yansıyabilir.

Bunları biliyor muydunuz?

Yoksunluk durumu; bağımlı öğrencilerin % 74,5’inde saptanırken bağımlı olmayanların % 10,5’inde saptanmıştır.

İnternette geçirdiği zamanı gizlemek için yalan söyleme; bağımlı öğrencilerin % 38’inde saptanırken, bağımlı olmayanların % 4’ünde saptanmıştır.

İnternette geçirdiği zamandan suçluluk duyma, bağımlı öğrencilerin % 33’ünde saptanırken, bağımlı olmayanların % 4,3’ünde saptanmıştır.

Dijital Bağımlılığı Önlemek için Ne Yapılmalı?

• Çocuklarınızı, arkadaşları ile yüzyüze görüşmeleri için yönlendirin. Akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın.
• Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun ve istekli olduğu spor dallarına yönlendirin. 
• Çocuğunuzun bilgisayar ve telefon kullanımını mutlaka kontrol altında tutun. Sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın.
• Bilgisayarında ve telefonuna güvenli uygulamalar olduğunu kontrol edin. Eğitici ve geliştiri uygulamalar tavsiye edin ve bir sınır çizin.
• Asla onları başınızdan atmak ya da boş vaktini değerlendirmesi için telefona gömülmesine izin vermeyin. Bir sınır çizin ve ne kadar dijital ortamda zaman geçirmesi gerektiğini farketsin. 
• Ödevlerini internet kullanımı ile gerçekleştirirken, öncesinde biraz kitap karıştırmasını isteyin. Kolay yoldan internet üzerinden ödevleri kopyala yapıştır yapmasına izin vermeyin. İnternetin sadece hayatı kolaylaştırmak için bir araç olduğunu çocuğunuza hatırlatın.
• Beraber geçirebileceğiniz zamanlar yaratın ve bu süreçlerde dijital detoks yaparak ailenizle değerli zaman geçirin. Mesela, her akşam kitap okuma saati yapın. 

Yazımızı faydalı bulduysanız, ”Oyuncak ve Çocuk” adlı diğer yazımızada göz atabilirsiniz.